Elektroniczne listy przewozowe zamiast papierowych

Nowe technologie w transporcie drogowym, czyli elektroniczne listy przewozowe zamiast papierowych

Rozwój elektronicznej formy komunikacji, a zwłaszcza elektronicznej wymiany dokumentów jest nieodzownym elementem nowoczesnych form biznesu. Zalety internetowych aplikacji dostrzeżono także w branży TSL, zwłaszcza w obszarze listów przewozowych. Zastąpienie klasycznej papierowej CMR-ki postacią wirtualną to powszechnie stosowana metoda w kilkunastu krajach Europy. Czy teraz przyszedł czas na pozostałe państwa Unii Europejskiej?

Tradycyjna CMR-ka

Międzynarodowy list przewozowy CMR jest podstawowym dokumentem, na podstawie którego odbywa się przewóz ładunku. To specjalny dokument potwierdzający zawarcie i wykonanie przewozu oraz określający dokładne warunki umowy o przewóz przesyłek towarowych (określa to Konwencja CMR). List zawiera wskazówki dla przewoźnika w jaki sposób ma wykonać przewóz, a odbiorcy daje informacje o treści umowy przewozu i kontrolę prawidłowości jego wykonania. I pomimo, że wspomniana Konwencja nie ustanawia bezwzględnego nakazu wystawiania listu przewozowego, warto taki list jednak mieć, ponieważ pełni on funkcję dowodową, legitymacyjną, instrukcyjną oraz informacyjną.

Konwencja CMR nie zawiera też wzorca listu przewozowego, jednak wskazuje jakie elementy powinien zawierać obowiązkowo list przewozowy. I tak w liście CMR należy umieścić podstawowe informacje dotyczące: nadawcy, przewoźnika, odbiorcy, towaru (powszechnie używane określenie rodzaju towaru oraz sposób opakowania, a dla towarów niebezpiecznych ich ogólnie uznane określenie; ilość sztuk, ich cechy i numery; wagę brutto lub inaczej wyrażoną ilość towaru), terminu i miejsca nadania, przewidzianego miejsca dostawy, kosztów związanych z przewozem, instrukcji niezbędnych do załatwienia formalności celnych oraz wykazu dokumentów dla kierowcy. Istnieje także możliwość wprowadzenia takich informacji jakie strony uznają za potrzebne.

Dokument wystawia się w trzech oryginalnych egzemplarzach w języku kraju nadania (każdy z nich ma taką samą moc prawną). Pierwszy egzemplarz otrzymuje nadawca, drugi wysyłany jest z przesyłką i przeznaczony jest dla odbiorcy, natomiast trzeci zostaje u przewoźnika jako dowód wywiązania się z umowy przewozu. List przewozowy powinien być podpisany przez nadawcę i przewoźnika; w innym przypadku nie ma on mocy dowodowej.

Nowe technologie w przewozach drogowych; takie jak elektroniczny list CMR, już od dawna wykorzystywane są w niektórych państwach europejskich. Już czas aby dołączyły do nich także inne kraje.

Nowoczesne rozwiązanie w obszarze elektronicznej wymiany dokumentów

Elektroniczny list przewozowy to nowoczesne rozwiązanie, które z powodzeniem stosuje Bułgaria, Finlandia, Czechy, Litwa, Łotwa, Słowacja, Szwecja, Szwajcaria, Norwegia, Hiszpania, Dania i Holandia. To właśnie strona holenderska obecnie silnie naciska na pozostałe kraje wspólnoty aby całkowicie zrezygnować z papierowych dokumentów CMR w ruchu międzynarodowym i zastąpić je szybszymi, dostępnymi całodobowo i bardziej ekologicznymi listami elektronicznymi.

Europejska Komisja Gospodarcza działająca przy ONZ już kilka lat temu ujednoliciła niektóre zasady dotyczące elektronicznego listu przewozowego. Podstawową zasadą przyjętą przez Protokół dodatkowy do Konwencji CMR z 2008 roku było wprowadzenie komunikacji elektronicznej i elektronicznych listów przewozowych jako alternatywnego sposobu realizacji umowy międzynarodowego przewozu drogowego towarów. Zgodnie z tym projektem zdematerializowana forma listu składa się tylko z jednego egzemplarza, opatrzonego bezpiecznym podpisem elektronicznym. Dopuszczalne jest jednak również korzystanie z innych metod uwiarygodniania, które są dozwolone wg prawa kraju, w którym list został wystawiony. Strony zainteresowane korzystaniem z elektronicznego listu uzgadniają wcześniej stosowne procedury. Wystawienie elektronicznego listu przewozowego wywiera takie same skutki jak wystawienie go w formie tradycyjnej.

Egzemplarz listu umieszczony jest na specjalnym dysku w sieci. Tylko uczestnicy procesu transportowego mają różne klucze dostępu do tego dokumentu. Metoda ta jest bardzo wygodna i bezpieczna więc może byłoby wskazane aby Polska ratyfikowała Protokół dodatkowy do Konwencji. Wprowadzenie listu elektronicznego może bowiem znacząco wpłynąć na zasady wykonywania międzynarodowych przewozów drogowych; tak dla podmiotów wykonujących przewozy, jak i podmiotów korzystających z tych usług..

Podsumowując

Elektroniczny system obsługi listu przewozowego pozwala zarówno zlecić usługę przez przeglądarkę internetową oraz całkowicie zastąpić papierową dokumentację przewozową i około przewozową wersją elektroniczną. Wprowadzenie elektronicznej CMR-ki nie oznacza wcale, że tradycyjne formy listu przewozowego przestaną być niezgodne z przepisami.

Większość ekspertów jest zdania, że zastąpienie tradycyjnej formy listu przewozowego formą elektroniczną jest zdecydowanie dobrym pomysłem. Jednak należy zadbać o to, aby procedura wystawienia takiego listu zapewniała integralność danych w nim zawartych, a każda zmiana lub uzupełnienie listu powinno być możliwe do wykrycia.