Zasadnicze różnice  i kruczki prawne pomiędzy spedytorem a przewoźnikiem

W branży TSL bardzo często nadużywane jest słowo spedycja, zwłaszcza w stosunku do firm, którym tylko się wydaje, że świadczą usługi spedycyjne. Zakładasz firmę spedycyjną? Czy wiesz, co różni cię od przewoźnika?

Według danych nadal, jak grzyby po deszczu, powstają jednoosobowe firmy, które nazywają się spedycyjnymi licząc na szybki zysk, dzięki sprzedawaniu ładunków. Bardzo często dochodzi w tej kwestii do naruszeń i nieporozumień, gdyż uproszczenie: spedycja ? sprzedaż frachtu, przewoźnik ? przewóz ładunku jest bardzo mylące.

To, co pozwala odróżnić spedytora od przewoźnika, to umowa z nim zawarta ? tyle tylko, że ważna jest zawartość umowy, a nie jej nazwa.

Umowa przewozu

Jest to umowa, która zobowiązuje przewoźnika do przewozu osób lub rzeczy. Na jej podstawie musi on przewieźć określony ładunek z miejsca A do miejsca B. Tym samym celem umowy jest dostarczenie towaru w oznaczone w umowie miejsce. Istotnym składnikiem umowy przewozu jest określenie dokładnie trasy przejazdu, w tym wskazanie miejsca startu i miejsca docelowego. W umowie przewozu powinna być także wpisana wysokość wynagrodzenia przewoźnika oraz opisany przedmiot przewozu.

Umowa spedycji

Zgodnie z jej postanowieniami spedytor zobowiązuje się do wysłania lub odebrania przesyłki, albo do świadczenia usług związanych z organizacją przewozu ładunku. Do tych usług może należeć m.in. ubezpieczenie przesyłki, doradztwo w zakresie przewozu ładunku, sporządzenia niezbędnej do transportu towaru dokumentów. Wszystkie czynności, do których zobowiązany jest spedytor powinny zostać szczegółowo określone w umowie. Zatem, gdy rzekomy spedytor przyjmuje umowę, w której jest mowa jedynie o przewozie rzeczy, brak wyszczególnienia usług związanych z organizacją tego przewozu, to przyjęcie takiej oferty jest typową umową przewozu, a nie spedycji.

Dlaczego to rozróżnienie jest istotne? Otóż dlatego, że spedytora od przewoźnika różnią zasady odpowiedzialności.

Jeśli podpisana przez ciebie umowa, jest umową przewozu, to obowiązuje cię odpowiedzialność za szkodę podczas przewozu ładunku (nawet jeśli samo go nie przewozisz), odpowiadasz za nieterminowe dostarczenie ładunku, za wszelkie uszczerbki w przewożonym towarze. Ponadto na tobie ciąży odpowiedzialność za ubytek, utratę lub uszkodzenie przesyłki. Nie ma znaczenia twoje twierdzenie, że świadczysz usługi spedycyjne, gdy treść zawartej umowy wskazuje na coś zupełnie innego.

Odpowiedzialność spedytora jest natomiast określona w kodeksie cywilnym, na podstawie którego ponosi on odpowiedzialność za przewoźników lub dalszych spedytorów składających się na wykonanie przewozu. Jest to tak zwana odpowiedzialność za zasadzie starannego działania. Spedytor nie poniesie odpowiedzialności, gdy wykaże, iż nie popełnił żadnego błędu przy wyborze przewoźnika. W praktyce oznacza to, że dokonał rzetelnej weryfikacji przedsiębiorstwa świadczącego usługi transportowe. Sprawdził dokumenty, możliwości techniczne, a ponadto stwierdził, że przewoźnik posiada doświadczenie, które jest gwarantem prawidłowo wykonanego przewozu.

Warto pamiętać o tych różnicach w momencie, kiedy chcemy rozpocząć działalność w branży TSL, nieznajomość przepisów sprawia, że często jesteśmy zdziwieni roszczeniami kontrahenta, do których on ma prawo, a na które my (chociażby przez wykupienie złego ubezpieczenia) nie jesteśmy przygotowani.