Czy łatwo odzyskać europejskie należności pieniężne?

Niestety w branży TSL coraz częściej dochodzi do niewywiązywania się ze zobowiązań przez kontrahentów zagranicznych. Przedsiębiorcy muszą wówczas dochodzić swoich należności pieniężnych w ramach sporów transgranicznych, co jest o wiele trudniejsze niż w przypadku dłużników krajowych. Wynika to przede wszystkim z różnych procedur oraz braku znajomości tych procedur.

Na europejskim rynku funkcjonują jednak narzędzia, które pozwalają na sprawne, szybkie i skuteczne odzyskiwanie długów w transakcjach międzynarodowych. Co zatem zrobić, gdy partner biznesowy z zagranicy nie spieszy się z opłaceniem wystawionej faktury i czy rzeczywiście tak łatwo odzyskać europejskie należności?

Rozwiązania Komisji Europejskiej

Nierzetelni zagraniczni kontrahenci stanowią ostatnimi czasy dość poważny problem. Współpraca z nimi w wielu przypadkach może doprowadzić do utraty płynności finansowej a nawet upadku niektórych przedsiębiorstw (szczególnie tych najmniejszych). Na szczęście Komisja Europejska dostrzegła to niepokojące zjawisko i wprowadziła prawne rozwiązania, pomagające odzyskiwać należności oraz skracające czas dochodzenia drobnych roszczeń finansowych.

I tak można powołać się na:

1. Rozporządzenie (WE) nr 1896/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z 12 grudnia 2006 r., ustanawiające postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty.

• Umożliwia ono wierzycielom dochodzenie bezspornych roszczeń wynikających z prawa cywilnego lub handlowego w ramach jednolitego postępowania z zastosowaniem standardowych formularzy. Formularze do europejskiego nakazu zapłaty można wypełnić w formie elektronicznej na stronach Europejskiego Atlasu Sądowniczego.
• Celem niniejszego rozporządzenia jest uproszczenie, przyspieszenie oraz ograniczenie kosztów procesów sądowych w sprawach transgranicznych dotyczących bezspornych roszczeń pieniężnych, poprzez ustanowienie postępowania w sprawie europejskiego nakazu zapłaty oraz umożliwienie swobodnego przepływu europejskich nakazów zapłaty na obszarze wszystkich państw członkowskich poprzez ustanowienie minimalnych standardów, których zachowanie zwalnia z konieczności wszczynania jakichkolwiek postępowań pośrednich w państwie członkowskim, wykonania przed uznaniem i wykonaniem nakazu.
• W pozwie o wydanie europejskiego nakazu zapłaty powód powinien być zobowiązany do przedstawienia informacji pozwalających jednoznacznie określić i uzasadnić jego roszczenie, tak aby pozwany mógł w oparciu o pełne informacje zdecydować, czy kwestionuje roszczenie, czy też uznaje je za bezsporne.
• Rozporządzenie stosuje się we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej z wyjątkiem Danii.

2. Rozporządzenie (WE) nr 861/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z 11 lipca 2007 r., ustanawiające europejskie postępowania w sprawie drobnych roszczeń.

• Zostało ono przyjęte w celu ułatwienia dostępu do wymiaru sprawiedliwości dzięki uproszczeniu i przyspieszeniu rozstrzygania sporów transgranicznych dotyczących drobnych roszczeń, tj. roszczeń o wartości nieprzekraczającej 2000 euro.
• Niniejsze rozporządzenie powinno także zmniejszyć koszty, poprzez udostępnienie fakultatywnego narzędzia uzupełniającego istniejące możliwości przewidziane w prawie poszczególnych państw członkowskich, które to prawo pozostanie nienaruszone.
• W celu ułatwienia wszczęcia europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń powód powinien złożyć pozew, wypełniając standardowy formularz pozwu i składając go w sądzie lub trybunale.

3. Podstawowe informacje dotyczące europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń można znaleźć na ogólnoeuropejskim portalu e-justice (w Polsce zwany portalem e-Sprawiedliwość), który funkcjonuje od 16 lipca 2010 r.

• Ma on wymiar europejski. Jest dostępny w 22 językach na stronie internetowe, a w przyszłości ma stać się uniwersalnym elektronicznym punktem kontaktowym w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości.
• Przyczynia się do budowy europejskiej przestrzeni sądowej.
• Można znaleźć na nim obowiązujące akty prawne oraz prawnika.
• Jest narzędziem w służbie obywateli europejskich.

Podsumowując

Wszystkie państwa członkowskie próbują rozwiązać problem dochodzenia należności z tytułu roszczeń bezspornych, przy czym większość państw czyni to poprzez stworzenie uproszczonego postępowania w sprawie nakazu zapłaty. Istnieją jednak znaczne różnice zarówno co do treści przepisów krajowych, jak i co do skuteczności postępowań krajowych. Ponadto obecnie istniejące procedury często są niedopuszczalne lub niewykonalne w sprawach transgranicznych. Konieczne jest zatem przyjęcie przepisów wspólnotowych gwarantujących równe zasady traktowania wierzycieli i dłużników w całej Unii Europejskiej.

Dodatkowo w Polsce nie ma możliwości przeprowadzenia postępowań z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej. Musimy jeszcze poczekać na stosowne zmiany legislacyjne.

Także jeśli chodzi o e-justice; informacje znajdujące się w portalu niestety nie zawsze są aktualne, nie są również pozbawione błędów. Należy jeszcze doprecyzować zawarte w nim treści, poszerzyć zakres informacji i możliwie często aktualizować dane.