Przewóz NPW busem a licencja wspólnotowa – w jakich przypadkach może być potrzebna?
Licencja wspólnotowa to dokument bez którego nie można przeprowadzić transportu ładunków poza granicami Polski. Do niedawna obowiązek posiadania licencji nie dotyczył busów – wszystko ma się zmienić 21 maja 2022 roku, kiedy w życie wejdzie kolejne rozporządzenie Pakietu Mobilności. Bez licencji wspólnotowej wciąż będą mogły poruszać się busy wykonujące przewóz na potrzeby własne. W niektórych przypadkach może okazać się jednak, że licencja będzie nam potrzebna. Jakie warunki trzeba spełnić, żeby legalnie wykonywać przewozy NPW?
Co to jest działalność transportowa na potrzeby własne?
Działalność transportowa na potrzeby własne prowadzona jest przez osoby fizyczne lub prawne w celach niezarobkowych i niekomercyjnych. Przewozy odbywają się na własny koszt i mają charakter pomocniczy wobec zasadniczej działalności gospodarczej. W ramach działalności na potrzeby własne przejazd powinien służyć wyłącznie danemu przedsiębiorstwu i być niezbędny do jego funkcjonowania.
W ramach przewozów NWP transportować można, m.in.:
- narzędzia i maszyny wykorzystywane w pracy,
- kupione lub wynajęte rzeczy,
- pracowników.
Według ustawy o transporcie drogowym, przejazd może być uznany jako wykonywany na potrzeby własne, kiedy spełnia określone warunki:
- Pojazdy wykorzystywane do transportu na potrzeby własne powinny posiadać tytuł prawny co do własności, współwłasności lub innej podstawy prawnej (użyczenie, leasing, wynajem itd., potwierdzone dokumentem upoważniającym do jego prowadzenia: umowy najmu, umowy leasingowej, itp.). Jeśli chodzi o dopuszczalną masę całkowitą, nie powinna przekraczać ona 3,5 tony. Warunek jest konieczny i dotyczy także zespołu pojazdów (ciągnika i przyczepy łącznie).
- Kierowca pojazdu w przejeździe NPW musi być właścicielem firmy lub jego pracownikiem zatrudnionym na umowę o pracę. W tym przypadku niedopuszczalna jest inna forma zatrudnienia lub umowa.
- Transportowany ładunek musi być własnością przedsiębiorcy, być przez niego sprzedany, zakupiony, wyprodukowany, wydobyty, przetworzony, naprawiony, wynajęty lub wydzierżawiony. Przejazd na potrzeby własne może być wykonywany bez ładunku – wówczas wymagany jest dokument z rozładunku.
Kiedy możemy zapłacić mandat wykonując przewozy na potrzeby własne?
Pomimo tego, że przewóz towarów na potrzeby własne nie jest zarobkowy, podobnie jak transport drogowy, wymaga stosownych uprawnień. Ich brak, jak również niespełnienie wszystkich powyższych warunków łącznie, spowoduje nałożenie kary. Kontroler może dopatrzeć się nieścisłości i zakwalifikować przejazd jako zwykły transport drogowy – a ten podlega już zupełnie innym przepisom.
Przykład: Dwóch kierowców zatrudnionych w polskiej firmie X wykonuje przewóz towarów na potrzeby własne w Niemczech. Jeden z nich zatrudniony jest na podstawie umowy o pracę, drugi – umowy o zlecenie. W przypadku, kiedy pojazd prowadzi osoba na umowie o pracę, a pozostałe warunki przewozu NPW zostały spełnione, kontroler nie ma się do czego przyczepić. W przypadku, kiedy za kierownicą siada pracownik zatrudniony na podstawie innej umowy cywilnoprawnej – przewóz traktowany jest nie jako transport na potrzeby własne, ale jako transport drogowy i tym samym podlega odpowiednim dla niego przepisom. Kierowca wówczas powinien mieć przy sobie licencję wspólnotową, jak również ważne badania lekarskie i psychologiczne. Ich brak podlega naruszeniom, zgodnie z najnowszym taryfikatorem kar (samo nieposiadanie licencji wspólnotowej to nawet 12 000 zł mandatu).
Ważne! Pracownik zatrudniony na podstawie innej umowy cywilnoprawnej, niż umowa o pracę, może podróżować w pojeździe w ramach transportu na potrzeby własne. Nie może jednak pojazdu samodzielnie prowadzić.
Zaświadczenie na przewozy drogowe na potrzeby własne – kiedy jest potrzebne, a kiedy nie?
Dokument niezbędny jest do wykonywania przewozów na potrzeby własne zarówno w transporcie krajowym, jak i w międzynarodowym.
O odpowiednie zaświadczenie wnioskuje się osobno za pomocą strony rządowej:
- Zaświadczenie na przewozy drogowe na potrzeby własne w krajowym transporcie drogowym osób lub rzeczy: https://www.biznes.gov.pl/pl/opisy-procedur/-/proc/1637
- Zaświadczenie na przewozy drogowe na potrzeby własne w międzynarodowym transporcie drogowym rzeczy (PWR1): https://www.biznes.gov.pl/pl/opisy-procedur/-/proc/1615.
Istnieją wyjątki w obowiązku posiadania zaświadczenia. Nie musisz o nie wnioskować, jeśli:
- przewozisz towar w ramach powszechnych usług pocztowych,
- posiadasz uprawnienia do wykonywania transportu drogowego,
- jesteś rolnikiem.
Warto pamiętać, że zagraniczne służby kontrolne ITD zwracają szczególną uwagę na polskie dostawczaki. Nieujednolicone jeszcze prawo dotyczące busów daje kontrolerom szerokie pole do interpretacji przepisów. Wystarczy jeden brak w dokumentacji, aby zapłacić mandat – ITD ustala charakter przewozu właśnie na ich podstawie. Na szczęście kierowca w każdej chwili może skontaktować się z firmą lub załadowca i poprosić o dosłanie dokumentów świadczących o rodzaju przewozu. Oczywiście takie działanie może wiązać się z większymi kosztami, jak opłata za tłumaczenie dokumentów.
Źródła:
https://www.biznes.gov.pl/pl/opisy-procedur/-/proc/1637
https://www.biznes.gov.pl/pl/opisy-procedur/-/proc/1615
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20140000961/O/D20140961.pdf
Napisz komentarz